fbpx

Ngón tay vồ

Ngón tay vồ (Ngón tay bóng chày)

Patient Education

Fig. 1 – Mallet finger injury with drooping of tip.

Tổng quát

Ngón tay vồ là một chấn thương gân mỏng làm thẳng khớp cuối của ngón tay hoặc ngón cái. Chấn thương này còn được gọi là “ngón tay bóng chày.” Trong đó, một chấn thương xảy ra khi một vật thể không chịu đựng được (giống như một quả bóng) chạm vào đầu ngón tay và buộc nó phải uốn cong ra ngoài phạm vi của nó, khiến gân bị rách. Do đó, đầu ngón tay không thể tự duỗi thẳng.

Fig. 2 – Mallet finger injury illustrated with a ruptured extensor tendon.

Nguyên nhân

Gân là các mô kết nối cơ bắp với xương. Các gân duỗi trên đỉnh bàn tay duỗi thẳng các ngón tay; trong khi các gân uốn dẻo ở phía lòng bàn tay uốn cong các ngón tay. Trong một chấn thương vồ, sức va chạm của 1 vật thể vào đầu ngón tay hoặc ngón tay cái làm rách sợi gân duổi. Đây là sợi gân có chức năng nối liền cổ tay và các ngón tay. Tuy nhiên, một lực nhỏ như nhét một tấm ga trải giường đôi khi có thể gây ra chấn thương ngón tay vồ.

Chấn thương vồ có thể vỡ gân hoặc kéo gân ra xa khỏi xương lóng tay, xương nơi gân được gắn vào. Trong một số trường hợp, một mảnh xương nhỏ được kéo cùng với gân. Đây được gọi là chấn thương co giật. Thông thường, các ngón giữa, vòng và ngón tay nhỏ có nhiều khả năng bị thương.

Fig. 3 – Illustration of (above) extensor tendon rupture and (bottom) avulsion injury.

Triệu chứng

Bệnh nhân thường sẽ nhận thấy ngón tay bị đau, sưng và bầm tím. Đầu ngón tay sẽ bị sụp xuống đáng chú ý và chỉ có thể được duỗi thẳng bằng cách đẩy nó lên bằng tay kia.

Nguy cơ nhiễm trùng: Điều rất quan trọng là phải thăm khám ngay lập tức nếu có máu bên dưới móng tay hoặc nếu móng tay bị tách ra. Đây có thể là dấu hiệu của một vết cắt trên nền móng tay, hoặc xương ngón tay bị gãy với gãy xương hở, và vết thương thâm nhập xuống xương. Những loại chấn thương này khiến quý vị có nguy cơ bị nhiễm trùng.

Sơ cứu: Để giảm đau và giảm sưng, thoa nước đá lên ngón tay ngay lập tức và giữ cho bàn tay của bạn cao hơn tầm trái tim của bạn.

Khám bác sĩ

Một chấn thương ngón tay vồ đòi hỏi phải điều trị y tế để đảm bảo ngón tay lấy lại càng nhiều chức năng càng tốt. Hầu hết các bác sĩ khuyên bạn nên tìm kiếm điều trị trong vòng một tuần sau chấn thương. Tuy nhiên, một số bệnh nhân đã có thể được chữa bệnh 1 cach đầy đủ ngay cả khi điều trị đã bị trì hoãn một tháng sau khi chấn thương.

Khám lâm sàng

Sau khi thảo luận về lịch sử y tế và các triệu chứng của bạn, bác sĩ chuyên khoa bàn tay của bạn sẽ kiểm tra ngón tay hoặc ngón tay cái của bạn và thực hiện một bài kiểm tra ngón tay vồ. Trong quá trình kiểm tra này, bác sĩ sẽ giữ ngón tay bị ảnh hưởng và yêu cầu bạn tự duỗi thẳng.

Fig. 4 – X-ray shows that a piece of the distal phalanx bone broke away with the tendon. 

Chụp X-quang

Bác sĩ của bạn rất có thể sẽ yêu cầu chụp X-quang ngón tay bị thương. Nếu một mảnh xương lóng đã bị kéo đi khi gân bị vỡ, hoặc nếu có một phần xương gãy lớn hơn, nó sẽ xuất hiện trong X-quang.

Điều trị

Chấn thương ngón tay vồ không được điều trị thường sẽ dẫn đến độ cứng và biến dạng của đầu ngón tay bị thương. Phần lớn các chấn thương ngón tay vồ có thể được điều trị mà không cần phẫu thuật. Hơn nữa, chấn thương ngón tay ở trẻ em phải được chẩn đoán và điều trị cẩn thận bởi một bác sĩ chuyên khoa bàn tay để ngăn ngừa còi cọc hoặc biến dạng.

Điều trị không phẫu thuật

Hầu hết các chấn thương ngón tay vồ được điều trị bằng nẹp. Bác sĩ Chuyên khoa bàn tay của bạn sẽ áp dụng một nẹp để giữ đầu ngón tay thẳng (mở rộng) cho đến khi nó lành.

Fig. 5 – Splints used to treat mallet finger.

Để khôi phục chức năng, nẹp phải được đeo toàn thời gian trong 6 tuần. Điều này bao gồm trong khi tắm và ngủ. Sau khi tắm, nẹp phải được thay cẩn thận để giữ cho ngón tay bị thương thẳng, vì việc chữa lành sẽ bị gián đoạn nếu đầu ngón tay bị sụp xuống. Trong trường hợp đó, bạn sẽ cần phải đeo nẹp trong một khoảng thời gian dài hơn.

Nếu gân lành tốt sau 3 đến 4 tuần kể từ lần áp dụng nẹp đầu tiên, bác sĩ có thể hướng dẫn bạn dần dần đeo nẹp ít thường xuyên hơn, chẳng hạn như chỉ mặc vào ban đêm. Mục tiêu của điều trị nẹp là kết quả trong cả hai chức năng và diện mạo. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có thể không lấy lại được phần mở rộng đầu ngón tay đầy đủ. Trong một số trường hợp khi bệnh nhân gặp khó khăn trong việc giữ nẹp, bác sĩ có thể quyết định chèn một chốt tạm thời trên khớp ngón tay để giữ nó trong phần mở rộng trong 6 tuần.

Fig. 6 – X-ray shows a pin placed across the fingertip joint to keep the tip straight.

Điều trị phẫu thuật

Khi có một mảnh gãy xương lớn hoặc khớp ra khỏi hàng (subluxed), bác sĩ của bạn có thể xem xét phẫu thuật để sửa chữa gãy xương và / hoặc gân. Trong những trường hợp này, ghim được đặt để giữ các mảnh xương lại với nhau trong khi chấn thương lành lại. Mặt khác, gân bị hư hỏng thường được điều trị bằng ghép gân hoặc thậm chí hợp nhất khớp thẳng.

Bác sĩ phẫu thuật bàn tay nên tư vấn trong việc đưa ra quyết định điều trị tình trạng này bằng phẫu thuật.

References: 

American Society of Surgery of the Hand. (2013). Mallet finger. Retrieved from https://www.assh.org/handcare/condition/mallet-finger#:~:text=A%20mallet%20finger%20is%20a,see%20Figure%201a%20and%201b).

OrthoInfo. (2020). Diseases & conditions: Mallet finger (Baseball finger). Retrieved from https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/mallet-finger-baseball-finger/

 

makeup